Truyện mới của bác Nguyễn Nhật Ánh, vẫn những câu chuyện về thời học sinh tuổi 15 ở thị trấn Hà Lam, thị trấn nhỏ miền Trung nhưng không thiếu những câu chuyện “drama” đầy kịch tính.

Tiệm sách của nàng thì cách viết và trình bày khá mới lạ với mình, truyện lồng trong truyện, truyện này trả lời cho truyện kia. Nhân vật chính là một ông chú trung niên (tên Quyến), nhưng chưa có gia đình, thích đọc sách (và có thích viết, lúc sau mới lộ ra) nên là quen được một tiệm sách nhỏ, của cô bé Di, vì chưa biết thích gì nên được dì mở tiệm sách cho tập tành kinh doanh (hơ hơ, sugar dì ơi, con cũng muốn…). Rồi khi quen biết chút chút, Di mới giới thiệu truyện ngắn “Trước tuổi mười lăm” của Cỏ Phong Sương, được in nhiều kỳ trên báo Hoa Niên. Thế là ông chú này đọc vì tò mò, vì tên tác giả khá quen, càng đọc thì tuổi thơ càng hiện ra, và mình cũng là nhân vật trong truyện. Nguyễn Nhật Ánh viết kiểu đan xen giữa kì truyện ngắn, và các câu trả lời còn thiếu đến từ ông chú trung niên. Kiểu như độc giả vừa đọc vừa đối thoại với tác giả. Một cách viết khá lạ, nhưng khiến cho Tiệm sách của nàng là một câu chuyện rất chặt chẽ, mặc dù chỉ có 267 trang.

Chưa hết, khi “Trước tuổi mười lăm” đột ngột kết thúc, một truyện ngắn khác “Bên kia đồi quạ” của tác giả Lãnh Nguyệt Hàn kể rõ hơn về tuổi thơ của chính ông chú trung niên này. Về lý do tại sao ổng “đè Cỏ Phong Sương ra đánh mỗi ngày”, hay “tự nhiên đột ngột biến mất khỏi làng trong một năm mà không ai biết đi đâu.” Truyện ngắn còn kể sâu hơn về tuổi thơ từ lúc sinh ra đến sau này của Quyến nữa.

Nhiều truyện đan xen và đối thoại như vậy nhưng lại chỉ có vài phần ngôn tình mà thôi, khiến mình gợi nhớ đến nhân vật thầy giáo Ngạn trong Mắt Biếc, cứ bị động thế nào, rồi lẩn tránh vì tự ti, chán… Truyện của bác Ánh thì đa phần nữ cường hơn, biết mình muốn gì và đanh đá đi tìm cái mình muốn, nhân vật nam toàn gây thương nhớ xong lẩn trốn (và lúc nào cũng có lý do cao thượng). À mà khúc này ý kiến cá nhân thôi :)), đừng bỏ cuốn này chỉ vì ý kiến của mình. Tóm lại cũng khá là đáng đọc á. Tuổi thơ cho dù ở đâu, ở làng quê hay thành thị thì đều dễ thương và đáng nhớ.

– Chú thích bạn Khai nhất.
– Bạn Khai á? – Di mở to mắt – Bạn đó là “tiểu nhân” mà. Đánh cắp tiền của em gái nè. Còn làm em gái bị ba đánh đòn nữa. Chưa kể bạn ấy lừa cả bạn Ngô, trong khi bạn Ngô tốt như thế.
– Chính vì vậy mà chú thích bạn Khai. Vì bạn ấy không giấu giếm những hành vi không đẹp của mình. Thậm chí bạn ấy còn tự nhận mình là “tiểu nhân.”

Có lẽ các bạn cũng thế thôi, khi lớn lên ta buộc phải chia tay những tháng ngày tuổi nhỏ. Ta chuẩn bị bước vào tương lai – cái tương lai mà ta không hình dung được nó sẽ được vẽ bằng gam màu gì. Bạn bè ngày nào, bây giờ mỗi người một ngả, chúng nó sống ra sao, sẽ có một cuộc đời thành công hay thất bại, ta không biết. Bao giờ ta mới gặp lại những gương mặt thân quen kia, ta cũng không biết nốt. Cũng như ta không biết người con gái ta từng thích bây giờ đã trôi dạt về đâu, đã khôn ngoan hay nông nổi khi lấy một đứa con trai nào đó làm chồng và khi nhìn lại cuộc đời mình, nàng sẽ hài lòng hay hối hận sụt sùi ngồi tiếc tuổi thơ bay.

– Tao nghĩ chắc chú Tiệp bịa chuyện. Chẳng có trận dịch nào hết. Dân làng Chài không chết, chỉ bỏ đi thôi. Họ đi qua bên kia và lập nên thị trấn bây giờ.
Thịnh mím môi, vẻ suy nghĩ. Nó thấy bạn nó nói cũng đúng.
– Thế sao họ lại bỏ đi?
– Mày thử bắt cái đầu mày nhúc nhích đi! Tại sao mày và mẹ con tao bỏ đi?
– Vì không chịu được cuộc sống nặng nề.
– Sự nặng nề, sự oan khuất, sự tổn thương và ti tỉ lý do khác nữa.