Series Mộc Song Ngữ – Bài 2: Mộc Song Ngữ có lợi ích gì?

Thứ Hai tuần sau, trong giờ nghỉ ngơi giữa tiết, Kiên lại chọn chỗ ngồi gần kệ sách. Cô ơi, con về nhà kể với mẹ rồi. Mẹ con hỏi Mộc Song Ngữ có thực sự giúp gì cho tương lai con không?”

Cô hiểu tâm lý của mẹ Kiên. Đa phần gia đình Việt ở Mỹ vẫn nghĩ tiếng Việt chỉ là “có cũng được“, chứ không phải “thực sự cần thiết”.

“Con lại đây, cô kể cho con nghe chuyện anh Lạc khi về thăm lớp cô hồi năm ngoái nha.”

Anh Lạc giờ đã học lớp 11, đang theo chương trình học sớm đại học (Running Start) nên rất bận rộn. Thường hai năm lớp 9 và lớp 10 đều về thăm cô thường xuyên vì trường Lạc cũng kế bên. Hồi lớp 8 ở đây, Lạc cũng chỉ nghĩ tiếng Việt là để nói chuyện với gia đình thôi. Trong lớp cô còn không nghĩ Lạc biết nhiều tiếng Việt vì chỉ toàn trả lời bằng tiếng Anh.

Lạc kể hào hứng: “Cô biết gì không? Con đang nộp đơn làm thực tập tại Seattle Aquarium đó, cả trăm người đăng ký mà họ sẽ chỉ lấy có 5 người thôi.”

“Con đậu Mộc Song Ngữ mà, sao không dùng điều đó để nói khi phỏng vấn?” Cô hỏi.

Lạc cười nói: “Đúng rồi đó Cô. Hôm trước con nghe lời Cô khoe cho họ là con có cái Mộc Song Ngữ (Seal of Biliteracy), họ chọn con luôn. Con là 1 trong 5 người sẽ làm thực tập ở Aquarium hè này đó, hehe. Cô thấy con hay chưa!”

“Rồi con mới phát hiện ra trong bảng điểm này Cô.” Lạc vui vẻ kể tiếp. “Ở trường trung học, con được thưởng 4 tín chỉ (credits) với điểm tuyệt đối 4.0, khỏi học ngoại ngữ bắt buộc nữa. Con chọn được lớp nhạc violin và làm gốm con thích thay vì phải học tiếng Tây Ban Nha hay Pháp.”

Kiên nghe chăm chú. “4 tín chỉ? Nhiều không Cô?”

“Nhiều lắm đó con. Vì để tốt nghiệp trung học con chỉ cần 24 tín chỉ trong 4 năm. Mà con đậu bài thi tiếng Việt là con được 4 tín chỉ 4.0 ngon ơ, sướng không? Thêm nữa, 4 tín chỉ này được công nhận ở tất cả 50 bang nước Mỹ, con chuyển đến đâu cũng sẽ được thưởng trong học bạ.”

Hôm khác, anh Lạc kể tiếp: “Hôm trước khi viết bài nộp đơn vào đại học, con viết bài luận về việc làm phiên dịch viên cho bà ngoại đi bác sĩ, và cách con hiểu được khó khăn của các gia đình di cư. Con nghe lời Cô, ‘khoe‘ về Mộc Song Ngữ và nói muốn sử dụng kỹ năng song ngữ của con để giúp đỡ lại cộng đồng Việt ở đây. Thầy tuyển sinh nói họ rất ấn tượng với trải nghiệm đa văn hóa của con. Đặc biệt là Đại học Washington có học bổng riêng cho sinh viên gốc Châu Á Thái Bình Dương (AAPI), và Mộc Song Ngữ là một trong những điểm cộng quan trọng nổi bật nhất, giúp con khác biệt với những sinh viên khác.”

“Anh ấy vào trường nào?” Kiên tò mò hỏi.

“South Seattle College, và đang học những lớp nâng cao (AP) của UW (University of Washington) với chương trình Running Start miễn học phí. Song song đó Lạc cũng đang thực tập ở Seattle Aquarium. Họ rất thích vì anh giao tiếp được với du khách và gia đình Việt Nam. Năm ngoái, Lạc còn được học bổng đi tham quan Harvard trong một tuần nghỉ xuân. Khi con đã thành công một việc rồi thì các việc khác sẽ dễ dàng hơn.”

Cô nhìn Kiên. “Con thấy đấy, anh Lạc bắt đầu từ chương trình song ngữ từ mẫu giáo, tiếng Việt lúc đó cũng như con bây giờ. Lạc là nhóm đầu tiên bắt đầu chương trình tiếng Việt ở nước Mỹ, được thi tiếng Việt năm lớp 8. Lúc đó các cô vẫn chưa biết nhiều về Mộc Song Ngữ nên chưa giúp được các anh chị nhiều. Điều quan trọng là con biết có cơ hội này.”

“Cô ơi, nhưng mẹ con vẫn lo con tập trung vào tiếng Việt sẽ ảnh hưởng đến học các môn khác bằng tiếng Anh ở Mỹ,” Kiên tỏ vẻ lo lắng.

“À, cô hiểu. Thực ra con biết không, khi con học song ngữ hai thứ tiếng, con giải quyết vấn đề giỏi hơn. Con không cần tập trung hết vào tiếng Việt, mà hãy tự đặt mục tiêu cho kỹ năng con còn thiếu. Ví dụ giờ con nghe giỏi rồi nhưng còn chưa đọc được sách chữ, con có thể đặt mục tiêu đọc 2 trang mỗi ngày, hoặc đọc sách tiếng Việt 20 phút mỗi ngày. Với tiếng Anh thì con sẽ giỏi thôi vì mình sống ở Mỹ mà, một ngày con dùng tiếng Anh hơn 10 tiếng rồi, còn tiếng Việt thì con ít có môi trường tập hơn. Nên tiếng Anh cô nghĩ nó rất dễ, con đừng lo quá.”

“Thêm nữa, ngay ở Washington này, học khu Highline cho các em thi tiếng Việt (hoặc ngôn ngữ mẹ đẻ khác tiếng Anh) miễn phí ở lớp 8 và lớp 10. Học khu Seattle, Bellevue và nhiều nơi khác cũng hỗ trợ đầy đủ. Nhưng đa số các gia đình Việt chưa biết, thành ra các con phải chọn ngôn ngữ khác thay thế mà không biết mình đã có báu vật sẵn rồi.”

Cô tiếp tục: “Và quan trọng hơn, sau này con lớn lên, kỹ năng song ngữ có giá trị rất cao trong nhiều ngành như chăm sóc sức khỏe, giáo dục, kinh doanh. Đặc biệt ở Seattle này có hơn 75000 người Việt, con sẽ có cơ hội việc làm mà các bạn khác không có.”

“Ví dụ như làm gì cô?” Kiên bắt đầu hứng thú nhiều hơn.

“Như anh Lạc đó, làm phiên dịch viên, hướng dẫn viên du lịch, trợ lý y tế, hay chăm sóc khách hàng cho công ty công nghệ có khách hàng Việt Nam. Phiên dịch viên y tế kiếm được 64k đô một năm, hướng dẫn viên du lịch ít nhất 44k, trợ lý y tế một năm 47k, giáo viên với bằng đại học 4 năm BA có 65k, còn chăm sóc khách hàng công ty công nghệ thì 71k. Những công việc này lương cao hơn lương cơ bản 20$/ giờ, và họ thích người có song ngữ thành thạo, họ sẽ chọn con thay vì chọn người Mỹ bản xứ chỉ biết nói tiếng Anh.”

Kiên ngồi yên lặng, suy nghĩ. “Vậy con cần làm gì từ bây giờ?”

“Đầu tiên, con cần luyện tập ‘đầu vào’ là nghe và đọc, tập sức bền đọc sách tiếng Việt 20 phút mỗi ngày hoặc 2 trang truyện chữ để xây dựng vốn từ vựng. Quan trọng là mình học để hiểu chứ không phải chỉ phát âm cho có. Thứ hai, con cần hiểu rõ về bài thi tiếng Việt để chuẩn bị tốt nhất. Thứ ba, tận dụng cơ hội thi miễn phí từ học khu. Vấn đề chính là cơ hội có sẵn nhưng thiếu thông tin!”

“Nếu con vẫn còn thắc mắc thì cứ hỏi Cô. Giờ Cô đã có nhiều kinh nghiệm và kiến thức hơn có thể giúp được con nếu con muốn đạt được Mộc Song Ngữ này, hehe.” Cô cười tự hào.

“Con cảm ơn Cô. Con sẽ quyết tâm thi đậu tiếng Việt năm sau.” Kiên vui vẻ đáp.

---

Tiếp theo, Bài 3: Học Sinh Giỏi Nhất Lớp Lại Không Đậu Seal of Biliteracy .